Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Świdnik”


Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Świdnik” SA, wcześniej znana jako WSK Świdnik, to renomowane przedsiębiorstwo, które odznacza się swoją specjalizacją w produkcji samolotów oraz śmigłowców.

Firma została założona w Świdniku w 1951 roku i na przestrzeni lat stała się integralną częścią polskiego przemysłu lotniczego. Obecnie wchodzi w skład międzynarodowej grupy Leonardo Helicopters, co pozwala jej na dostęp do nowoczesnych technologii i innowacyjnych rozwiązań w produkcji lotniczej.

Historia

Zakład ma długą i bogatą historię sięgającą czasów przed II wojną światową, gdy na terenie Lublina oraz Białej Podlaskiej powstawały pierwsze wytwórnie samolotów. Po zakończeniu działań wojennych rozmowy z władzami PRL doprowadziły do decyzji o odbudowie lotniska w rejonie Lublina oraz o zbudowaniu państwowego przedsiębiorstwa zajmującego się produkcją sprzętu lotniczego. Tak powstała Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku, znana później jako WSK „PZL-Świdnik”, co nawiązywało do przedwojennych tradycji. W latach 1950-1953 zaczęto budować pierwsze obiekty fabryki.

Początkowo produkcja obejmowała samoloty MiG-15 na licencji ZSRR, a następnie zakład ograniczył tę produkcję do niektórych części. W drugiej połowie lat pięćdziesiątych XX wieku władze postanowiły skupić się na produkcji śmigłowców. Zainaugurowano produkcję radzieckich śmigłowców Mi-1 oraz opracowanej w WSK Świdnik modyfikacji o nazwie SM-2.

Rok 1964 przyniósł początek serii produkcji śmigłowców Mi-2, których wyprodukowano ponad 5000 egzemplarzy. Śmigłowce Mi-2 były wytwarzane jedynie w Świdniku, co przyczyniło się do tego, że zakład stał się jednym z największych producentów śmigłowców w Europie. W 1978 roku zaprezentowano zmodernizowaną wersję śmigłowca, znaną jako PZL Kania. Dodatkowo, w latach 70. w wytwórni produkowano szybowce SZD-30 Pirat oraz rozpoczęto projektowanie własnego śmigłowca PZL W-3 Sokół.

W międzyczasie w Świdniku produkowano także motocykle WSK oraz części do samolotów Ił-86 od 1976 roku. W lipcu 1980 roku w WSK PZL-Świdnik doszło do strajków, do których przyłączyli się pracownicy okolicznych zakładów, co nazwano Lubelskim Lipcem. Był to istotny moment w historii, który zapoczątkował falę protestów i strajków w całym regionie. Dyrektorem naczelnym WSK był płk. inż. Bronisław Orda. Warto odnotować, że pełniąca funkcję zakładu fabryka miała ogromny wpływ na rozwój miejscowości Świdnik, która uzyskała prawa miejskie.

Protesty z lipca 1980 miały szczególne znaczenie, gdyż ich efektem były rozmowy i porozumienia, które otworzyły drogę do sierpniowych strajków na Wybrzeżu. W Świdnickich zakładach obecnie kontynuowana jest produkcja śmigłowców PZL W-3 Sokół i PZL SW-4, a także produkcja podzespołów i elementów do takich samolotów, jak Pilatus PC-12 i Airbus A320/A340 oraz śmigłowców Agusta A109, A119 i A139. Dodatkowo na zakładzie zapewniane jest wsparcie techniczne dla PZL Mi-2, Mi-2 plus oraz PZL Kania.

Produkcja odbywa się blisko lotniska trawiastego oraz Portu Lotniczego Lublin, otwartego w 2012 roku, co przyczyniło się do rozwoju infrastruktury w regionie i przyciągnięcia inwestycji do Lubelszczyzny. Znaczącym krokiem w historii zakładu była transakcja z 31 lipca 2009 roku, kiedy to włosko-brytyjska spółka AgustaWestland wraz z czeską firmą Aero Vodochody złożyły oferty na zakup 87,6% udziałów w PZL-Świdnik. Ostatecznie AgustaWestland nabyła większościowe udziały 29 stycznia 2010 roku, podpisując umowę ze Agencją Rozwoju Przemysłu S.A., której wartość wyniosła 339 mln zł.

Produkty

Motocykle

W wytwórni sprzętu komunikacyjnego „PZL-Świdnik” wyprodukowano szereg znakomitych modeli motocykli, które cieszyły się dużym uznaniem wśród miłośników dwóch kółek. Wśród nich znajdują się:

  • WSK M06 Z,
  • WSK M06B1,
  • WSK M06B3,
  • WSK M21W2,
  • WSK M21W2 Kobuz,
  • WSK M21W2 Dudek,
  • WSK M21W2 Perkoz,
  • WSK Kos 125,
  • WSK Garbuska 125,
  • WSK Gil 125.

Samoloty

Produkcja samolotów w „PZL-Świdnik” obejmowała zarówno maszyny szkoleniowe, jak i wojskowe. Wśród najważniejszych modeli znalazły się:

  • PZL I-23,
  • MiG-15.

Szybowce

Wytwórnia była również aktywna w produkcji szybowców, co przyczyniło się do rozwoju polskiego lotnictwa. Kluczowe modele to:

  • PW-5,
  • PW-6.

Śmigłowce

Na koniec, oferta sprzętu komunikacyjnego obejmowała zaawansowane śmigłowce, które znane są z wysokiej jakości i niezawodności. Wśród nich wymienia się:

  • PZL Sokół,
  • PZL Kania,
  • PZL Mi-2,
  • PZL SW-4,
  • AW 101,
  • AW 149/189 (wojskowy/cywilny).

Przypisy

  1. Lubelski Lipiec – Encyklopedia Solidarności [online], www.encysol.pl [dostęp 07.08.2020 r.]
  2. Lubelski Lipiec '80 – strajk w WSK Świdnik – Leksykon – Teatr NN [online], teatrnn.pl [dostęp 07.08.2020 r.]
  3. Port Lotniczy Lublin oficjalnie otwarty!. [dostęp 25.01.2013 r.]
  4. PZL Mi-2 [online], militarium.net, 19.01.2008 r.
  5. Historia [online], pzl.swidnik.pl
  6. AgustaWestland AW139 [online], pzl.swidnik.pl
  7. JuliuszJ. Sabak JuliuszJ., Porozumienie w sprawie offsetu za śmigłowce AW149 [online], defence24.pl, 19.12.2014 r.
  8. Janusz Babiejczuk, Jerzy Grzegorzewski. Polski przemysł lotniczy 1945-1973. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1974. s. 101–103.
  9. Bronisław Orda. Nekrologi. „Nowiny”, 24.02.1982 r.

Oceń: Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Świdnik”

Średnia ocena:4.94 Liczba ocen:20